Khương hoạt là một trong những vị thuốc được dùng nhiều trong các bài thuốc y học cổ truyền với nhiều tác dụng chữa bệnh khác nhau. Nhưng hiện nay nhiều người vẫn chưa nắm rõ được công dụng của dược liệu này. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin về Cây khương hoạt cùng 14 công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Bạn đọc có thể tham khảo ngay để có thêm các thông tin bổ ích.
Table of Contents
Cây khương hoạt là gì?
Cây khương hoạt hay còn được gọi bằng một số tên khác như: khương thanh, hộ khương sứ giả, hồ vương sứ giả, hắc dược,… Tên khoa học của cây khương hoạt đó là Notopterygium incisum Ting. Đây là loại cây thuộc họ Hoa tán (Apiaceae).
Đặc điểm cây khương hoạt
Khương hoạt là 1 cây thuốc quý sống lâu năm. Toàn cây khương hoạt tỏa ra mùi thơm khá đặc biệt. Thân rễ có đốt, to thô. Thân cây khương hoạt không phân nhánh, cao khoảng 0,5-1m, phần thân phía dưới có màu tím. Lá khương hoạt có dạng kép lông chim, mọc so le. Phiến lá chia thùy, mép lá có răng cưa. Mặt trên của lá có màu tím nhạt, mặt dưới của lá có màu xanh nhạt. Lá của cây khương hoạt phát triển thành bẹ ôm lấy thân. Hoa khương hoạt nhỏ, có màu trắng, hợp thành tán kép. Quả khương hoạt có màu nâu đen, dạng bế và phát triển thành rìa, dạng hình thoi dẹt.
Dược liệu cây khương hoạt
Tằm khương. Đây chính là phần thân rễ ở dưới đất của cây khương hoạt. Có hình dạng giống hình con tằm, hình trụ tròn hoặc hơi cong. Chiều dài khoảng 3,3-10cm, đường kính 0,6-2. Chất xốp, nhẹ, dễ dàng bẻ gãy. Mặt gãy không phẳng, có hoa văn, rỗng. Lớp ngoài da có màu đỏ nâu, ở giữa có màu trắng vàng nhạt, có điểm chấm đỏ. Có vị hơi đắng, tê, mùi thơm đặc biệt.
Điều khương. Đây chính là phần rễ của cây khương hoạt. Có hình trụ tròn hoặc phân nhánh. Chiều dài khoảng 3,3- 16,6cm, đường kính tầm 0,3-1,6cm. Mặt ngoài có màu nâu, có vân dẹt và vết cắt của rễ tơ nổi lên như cục bướu. Đoạn phía trên hơi to, lồi lên đốt tròn thưa. Chất giàn, xốp, dễ dàng bẻ gãy. Mặt gãy không thấy rõ điểm chấm đỏ. Mùi vị khá nhẹ thoang thoảng không nồng.
Phân bố và thu hái cây khương hoạt
Cây khương hoạt hiện nay vẫn chưa được trồng ở nước ta. Cây chủ yếu phân bố ở Tứ Xuyên, Cam Túc, Thanh Hải Trung Quốc.
Rễ được đào vào mùa thu. Đem về rửa sạch đất, cắt bỏ phần rễ con, thấm nước và thái mỏng. Cuối cùng mang đi phơi hoặc sấy khô rồi bảo quản để dùng dần.
Thành phần hóa học của cây khương hoạt
Các nghiên cứu cho thấy trong thành phần hóa học của cây khương hoạt có chứa: Isoimperatorin 0,38%, Cnidilin 0,34%, Notoperol 1,2%, Bergapten 0,009%, Demethylfuropinnarin 0,012%, 5-Hydroxy-8 (3’, 3’-Dimethylallyl)-Psoralen, Bergaptol 0,088%, Nodakenetin 0,04%, Bergaptol-O-b-D-Glucopyranoside0,075%, 6’-O-Trans-Feruloylnodakenin 0,022%.
Khương hoạt theo đông y thường có vị cay đắng, tính bình, không độc. Đem lại công dụng chữa các bệnh về phong thấp, xương khớp.
Tác dụng của cây khương hoạt
Cây khương hoạt cùng 14 công dụng chữa bệnh tuyệt vời có thể kể đến bao gồm:
-
Hỗ trợ điều trị đau lưng, đau xương sống, cổ cứng
Nguyên liệu gồm có: khương hoạt, độc hoạt mỗi thứ 8g, xuyên khung, cam thảo mỗi thứ 4g, phòng phong, mạn kinh tử mỗi thứ 12g , 8g cảo bản. Tất cả đem sắc cùng 2 bát nước đến khi còn 1 bát. Dùng để uống ấm 1 lần khi đói bụng.
-
Hỗ trợ chữa cảm mạo, phát sốt, viêm amidan
Chuẩn bị khương hoạt 12g, bồ công anh, bản lam căn mỗi thứ 30g. Tất cả đem sắc lấy nước và chia thành 2 lần uống trong ngày. Mỗi ngày 1 thang.
-
Trị phong thấp đau nhức các khớp
Chuẩn bị khương hoạt, tùng tiết, độc hoạt một lượng bằng nhau. Đem tất cả cho vào rượu nấu sơ qua rồi để ngâm. Uống mỗi ngày 1 chén lúc đói bụng.
-
Hỗ trợ chữa trúng phong cấm khẩu, cổ đau không ăn được
Chuẩn bị khương hoạt 120g, ngưu bồn tử 80g. Tất cả đun kỹ lấy 1 bát nước. Sau đó cho thêm ít phèn chua rồi đổ trực tiếp vào cổ họng.
-
Hỗ trợ chữa phù thũng khi có thai
Sử dụng một lượng bằng nhau khương hoạt và la bặc tử. Tất cả sao vàng rồi đem tán thành bột. Mỗi lần dùng 68g để uống với nước rượu. Ngày đầu tiên chỉ uống 1 lần, sang ngày thứ 2 uống 2 lần và đến ngày thứ 3 uống 3 lần.
-
Trị thương hàn thái dương, đau đầu
Dùng khương hoạt, phòng phong và hồng đậu với liều lượng bằng nhau. Đem tất cả tán nhuyễn rồi thổi vào mũi.
-
Hỗ trợ chữa chứng đau đầu do hàn
Sử dụng khương hoạt, thăng ma, bạch chỉ, cam thảo, ma hoàng, 6g thương truật, phòng phong mỗi thứ 6g cùng với 4g phụ tử chế. Tất cả dùng để sắc lấy nước uống.
-
Hỗ trợ trị ngoại cảm phong hàn, mình nhức, không ra mồ hôi
Chuẩn bị khương hoạt, phòng phong, thương truật mỗi thứ 6g cùng với hoàng cầm, sinh địa hoàng, cam thảo, bạch chỉ, xuyên khung mỗi thứ 4g, 2g tế tân. Tất cả nguyên liệu dùng sắc lấy nước uống trong ngày.
-
Chữa cảm nói ngọng, chân tay co quắp, tê dại mất tiếng
Dùng khương hoạt đem tán nhỏ và mỗi lần uống 8-12g với rượu.
-
Chữa bệnh viêm khớp do phong thấp
Nguyên liệu gồm có khương hoạt, uy linh tiên, đương quy mỗi thứ 12g, 16g kê huyết đằng, 20g tần cửu. Tất cả mang đi sắc lấy nước uống trong ngày.
-
Hỗ trợ chữa viêm dây thần kinh quanh khớp vai
Chuẩn bị khương hoạt, phòng phong, xích thược, khương hoàng, đại táo, đương quy mỗi thứ 8g, 4g chích thảo, 3 lát gừng tươi, 12g hoàng kỳ. Tất cả mang sắc lấy nước uống trong ngày.
-
Hỗ trợ trị chứng đau bụng do phong ở sản hậu
Sử dụng 80g khương hoạt cho thêm rượu và nước để sắc uống trong ngày.
-
Hỗ trợ chữa sản hậu mà tử cung lòi ra
Sử dụng 80g khương hoạt cho thêm rượu và nước vào để sắc lấy nước uống trong ngày.
-
Một số công dụng khác
Khương hoạt khi kết hợp cùng với Xuyên khung có thể hỗ trợ trị được chứng thương hàn Thái dương kinh (đầu đau, cơ thể đau, lưng đau, sốt) khá tốt.
Trên đây là thông tin về Cây khương hoạt cùng 14 công dụng chữa bệnh tuyệt vời. Các thông tin chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng khương hoạt để điều trị cần thông qua chỉ định của bác sĩ mới có thể đảm bảo an toàn và hiệu quả nhé!
Trả lời