Hiện nay, chè vằng ngày càng phổ biến và được xem là một thần dược trong đông y. Không những được biết đến là một thức uống giải nhiệt, thanh mát. Mà chè vàng còn mang lại nhiều giá trị tốt cho sức khỏe. Cây chè vằng – Loài cây hoang dại với những công dụng ít ai biết đến. Để hiểu rõ hơn về loại thảo dược thiên nhiên này mời mọi người cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Table of Contents
Cây chè vằng là cây gì?
Cây chè vằng hay còn có một số tên gọi khác như: chè cước man, cẩm văn, dây vắng,… Tên khoa học của cây chè vằng là asminum subtriplinerve. Đây là một loài thực vật có hoa thuộc họ Oliu (Nhài Oleaceae). Chè vằng phân bố chủ yếu ở vùng đồi núi.
Đặc điểm của cây chè vằng
Cây chè vằng là một loại cây nhỏ có đường kính thân từ 3-6mm. Thân cứng, mọc thành cụm và phân thành nhiều nhánh. Hoa mọc ở đầu cành, có màu trắng. Lá mũi nhọn, mọc đối nhau. Càng lên cao lá càng nhỏ. Đặc biệt ở mặt lá có 3 gân rõ ràng. Do đó cần lưu ý phân biệt để tránh nhầm lẫn với cây lá ngón.

Phân bố
Cây chè vằng là cây thân bụi mọc rải rác ở khắp nơi nhưng chủ yếu ở vùng rừng núi cao và trung du.
Ở nước ta, cây chè vằng hầu hết mọc rãi rác ở khắp nơi, tuy nhiên trồng nhiều nhất ở những vùng núi, trung du và đồng bằng các tỉnh như Hòa Bình, Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh. Đặc biệt trên dãy núi Hồng LĨnh chứa rất nhiều cây chè vằng, cụ thể ở núi Mồng Gà.
Bộ phận sử dụng
So với nhiều dược liệu khác, cây chè vằng sử dụng cả cành và lá để làm thuốc. Thu hoạch quanh năm và được dùng bằng nhiều phương pháp như dùng tươi hoặc phơi khô, sấy khô.
Đặc tính của cây chè vằng
Chè vằng theo đông y thường có tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt, trừ độc, giải gan, kích thích giấc ngủ, giữ cho da dẻ mịn màng. Phụ nữ sau sinh dùng chè vằng rất tốt. Nó giúp phụ nữ lấy sữa, chống khuẩn, kháng viêm và hỗ trợ giảm cân khá tốt.
Qua các nghiên cứu y học cho thấy trong thành phần của chè vàng có chứa 3 hợp chất chính đó là Flavonoid, Glycozit đắng và Ancaloid. Đặc biệt, Flavonoid có tác dụng tốt trong việc chống độc, ngăn chặn tình trạng oxy hóa, bảo vệ chức năng gan, lợi tiểu. Glycozit đắng có tác dụng kích thích sự ngon miệng, cải thiện tiêu hóa. Ancaloid giúp hỗ trợ hạ huyết áp, chống ung thư, diệt khuẩn, diệt ký sinh trùng, tác dụng đến hệ thần kinh trung ương.
Thành phần hóa học
Không ngẫu nhiên mà cây chè vằng được xem là cây dược liệu, theo như nghiên trong cây chè chứa các thành phần như ancaloid, flavonnoid, glycozit rất tốt cho cơ thể:
- Ancaloid trong cây chè có tác dụng chống ung thư, hạ huyết áp, diệt khuẩn và đặc biệt có tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương
- Thành phần flavonnoid chứa trong lá chè bảo vệ hoạt động của gan, ngăn chặn quá trình oxi hóa cũng như chống lại các chất độc hại khi vô tình được đưa vào cơ thể
- Cuối cùng là thành phần glycosit hỗ trợ rất tốt và cải thiện hệ tiêu hóa, kích thích ngon miệng
Phân loại chè vằng
Cây chè vằng được phân thành 3 loại chính: chè vằng lá nhỏ, chè vằng lá to và chè vằng núi.
- Chè vằng lá nhỏ hay còn được gọi là chè vằng sẻ được xem là loại chè vằng tốt nhất, được ưa chuộng và sử dụng nhiều do hàm lượng chất tốt rất nhiều.
- Chè vằng lá to thường được gọi là vằng trâu – đây là loại chè vằng được sử dụng ít phổ biến hơn và không được ưu tiên trong việc chữa bệnh do hàm lượng chất thấp.
- Cuối cùng là chè vằng núi ít được sử dụng không có công dụng làm thuốc.
Cách sử dụng chè vằng
Thân và lá là phần được sử dụng của chè vằng. Sau khi hái về thường cắt nhỏ ra và phơi khô. Bảo quản trong túi nilon đề sử dụng lâu dài.
Nằm bắt được nhu cầu sử dụng của nhiều người. Nên hiện nay đã có nhiều cơ sở sản xuất các loại chè vằng khô, chè vằng đóng túi và cao chè vằng. Trong đó chè vằng được yêu thích nhất. Ban đầu chè vằng có vị hơi ngăm ngăm đắng, nhưng sau khi uống sẽ có cảm giác hơi ngọt và mùi khá thơm.

Công dụng của cây chè vằng
Cây chè vằng – Loài cây hoang dại với những công dụng ít ai biết đến như:
-
Có tác dụng tốt cho phụ nữ sau sinh
Chè vằng có tác dụng kích thích ra nhiều sữa hơn, sữa mát giúp trẻ chóng lớn. Hỗ trợ giảm cân cho phụ nữ sau sinh, nhất là giảm mỡ ở vùng bụng.
Trong thành phần chính của chè vằng có chứa Ancaloid, nhựa Flavonoid, .Các chất này có công dụng kháng viêm, chống khuẩn, làm lành vết thương nhanh chóng. Chất Glycozit chất đắng giúp tiết sữa cho các mẹ sau sinh.
-
Giảm mất ngủ, ăn không ngon
Chè vằng có tác dụng giảm đầy bụng, căng cứng bụng khá tốt. Sáu tuần sử dụng sẽ cảm nhận được hiệu quả đáng kể. Không những vậy nó còn giúp người lớn tuổi ngủ ngon giấc hơn. Nhưng nên sử dụng chè vằng thường xuyên mới đạt hiệu quả tốt.
-
Trị cao huyết áp, giảm mỡ máu, mỡ gan hiệu quản
Những người thường xuyên dùng chè vằng sẽ có sức khỏe tốt hơn. Nhất là khi đang mắc phải các bệnh về huyết áp, máu nhiễm mỡ. chè vằng theo đông y thường có tính mát. Có tác dụng giúp giảm nhiệt mát gan tiêu viêm hoạt huyết hiệu quả.
-
Giảm cân
Việc uống chè vằng hằng ngày sẽ có tác dụng giảm cân khá tốt. Có thể uống chè vằng thay thế cho nước uống hằng ngày để đạt hiệu quả như mong muốn.

-
Chữa bệnh kinh nguyệt không đều ở phụ nữ
Trong các bài thuốc đông y chữa kinh nguyệt không đều thường sử dụng chè vằng. Nguyên liệu gồm có 20g chè vằng, ích mẫu, hy thiêm mỗi thứ 16g cùng với 8g ngải cứu. Tất cả thái nhỏ sau đó phơi khô. Sắc thuốc với 400ml nước cạn đến 100ml. Chia thành 2 lần uống trong ngày.
-
Chữa bệnh áp xe vú
Do có đặc tính kháng khuẩn mạnh nên có thể sử dụng chè vằng tươi rửa sạch. Sau đó giã nát và thêm ít cồn rồi đắp lên ngực sẽ có tác dụng giảm triệu chứng bệnh đáng kể.
-
Chữa bệnh đau bụng kinh, chậm kinh
Sử dụng cành, lá chè vằng thái nhỏ, phơi khô. Dùng 1kg hỗn hợp này nấu với 3 lít nước trong khoảng 3-4 tiếng. Để riêng phần nước đầu. Sau đó cho thêm 2 lít nước và tiếp tục đun sôi thêm khoảng 2 tiếng.
Trộn 2 phần nước vừa thu được với nhau. Dau đó đun khô thành cao nước chè vằng mềm. Mỗi ngày uống từ 1-2 g cùng với nước ấm.
-
Dùng chữa bệnh răng miệng
Với đặc tính kháng khuẩn tốt nên chè vằng có thể diệt được vi khuẩn trong miệng. Có thể dùng chè vằng tươi rửa sạch rồi nhai để chữa bệnh viêm nha chu. Hoặc cũng có thể sử dụng nước chè vằng đun để rửa vết thương khá tốt.
-
Chè vằng có tác dụng tốt đối với người cao tuổi
Người cao tuổi khi thường xuyên sử dụng chè vằng thường sẽ rất tốt cho sức khỏe. Việc dùng chè vằng thường xuyên sẽ có tác dụng giúp xương chắc khỏe, tuần hoàn máu tốt hơn, giấc ngủ ngon hơn, huyết áp ổn định và hấp thụ tốt hơn.
Xem thêm:
- CÂY NGUYỆT QUẾ – LOÀI CÂY CẢNH TÀI LỘC VỚI NHỮNG CÔNG DỤNG THẦN KÌ
- TÁC DỤNG BẤT NGỜ CỦA CHÈ DÂY TRONG CHỮA BỆNH
- GIẢI MÃ 11 TÁC DỤNG CỦA CÂY CHÌA VÔI TRONG ĐÔNG Y
Một số bài thuốc sử dụng chè vằng
Điều trị đau gan, vàng da
- Chuẩn bị nguyên liệu: 20g chè vằng, 20g ngấy hương
- Dùng nguyên liệu nấu với 200ml nước cho đến khi còn 50 ml thì tắt bếp.
- Dùng uống hết trong ngày
Chữa kinh nguyệt không đều
Nếu có triệu chứng của căn bệnh này hãy thử áp dụng bài thuốc sau:
- Chuẩn bị nguyên liệu: 20g chè vằng, 16g hy thiêm, 16g ích mẫu, 8g ngải cứu
- Dùng tất cả nguyên liệu đem thái nhỏ, phơi khô rồi sắc với 400ml nước
- Đợi cho đến khi còn 100ml thì tắt bếp.
- Chia ra uống hết 2 lần trong ngày.
Điều trị áp xe vú
Do có khả năng kháng viêm kháng khuẩn nên chị em có thể tận dụng nguyên liệu này để chữa khi có triệu chứng của áp xe vú. Bạn có thể tiến hành cách như sau:
- Lấy 1 nắm lá chè vằng tươi rửa thật sạch.
- Đem giã nát rồi trộn với 1 ít cồn.
- Đắp lên ngực trong khoảng 30 phút.
- Mỗi ngày áp dụng 3 lần sẽ thấy các triệu chứng bệnh giảm.
Điều trị đau bụng kinh, chậm kinh
Bạn tiến hành các bước thực hiện bài thuốc này như sau:
- Lấy khoảng 1 kg cành và lá chè vằng đã phơi khô nấu với 3 lít nước khoảng 4 giờ.
- Chắt nước ra rồi cho 2 lít nước vô nấu trong 2 giờ.
- Trộn nước của 2 lần rồi tiếp tục nấu khô lại thành cao chè vằng.
- Mỗi lần dùng từ 1-2 g cùng với nước ấm.
Những lưu ý khi sử dụng chè vằng
Chè vằng tuy có nhiều tác dụng nhưng không được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Phụ nữ có thai không nên dùng vì có thể tạo nên sự co bóp tử cung gây sảy thai.
- Người đang cho con bú không nên quá lạm dụng vì có thể dẫn đến nguy cơ mất sữa.
- Người bị huyết áp thấp không nên sử dụng vì có thể làm huyết áp tụt xuống hơn nữa.
- Trẻ em dưới 2 tuổi không nên sử dụng.
- Không dùng cho bệnh nhân có tiền sử dị ứng với thảo dược, dị ứng với các thành phần của cây chè vằng.
Mua chè vằng giá bao nhiêu
Hiện nay trên thị trường, giá chè có giá dao động trong khoảng từ 120-150k/kg. Mức giá sẽ có sự chênh lệch chút ít tùy vào chính sách của từng đại lý. Trước khi quyết định mua hàng, bạn đọc cần kiểm tra thành phẩm thật kỹ càng để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Thông thường chè sau khi thu hái sẽ được người ta bào chế theo dạng cao hoặc sao khô. Độc giả có thể mua chè ở các cửa hàng thuốc đông y. Tuy nhiên, trước khi quyết định mua bạn cần phải thật thận trọng, bởi không ai có thể đảm bảo được nguồn dược liệu đó có chất lượng hay không. Đã có rất nhiều đại lý nhập những gói chè vằng đã bị trộn thêm nguyên liệu không có tác dụng để chuộc lợi từ người tiêu dùng. Do đó, việc lựa chọn địa chỉ mua uy tín, chất lượng là điều vô cùng quan trọng.
Hy vọng với thông tin trên đây đã giúp mọi người biết rõ hơn về Cây chè vằng – Loài cây hoang dại với những công dụng ít ai biết đến. Trước khi sử dụng hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc có chuyên môn nhé!
Trả lời