Từ lâu cây sao đen đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Đây là loại cây thân gỗ sống lâu năm thường được trồng để làm cảnh, lấy bóng mát. Thế nhưng không nhiều người biết đến cây sao đen còn là một vị thuốc nam quý với nhiều công dụng chữa trị rất tốt. Trong bài viết dưới đây sẽ giới về Cây sao đen và những tác dụng ít được biết đến để bạn hiểu rõ hơn về loại cây này.
Table of Contents
Cây sao đen là gì?
Cây sao đen hay còn được gọi là cây sao. Tên tiếng Campuchia của cây sao đen là koky, tên tiếng Lào là may khèn. Tên khoa học của cây sao đen là Hopea odorata Roxb. Đây là loại cây thuộc chi Sao, họ dầu (Dipterocarpaceae).
Sao đen là một loại cây thân gỗ, thẳng. Chiều cao của từ 20-30m, vỏ thân nứt dọc, lõi gỗ có màu hơi đỏ. Tán lá khá rậm, cành nhánh khỏe, dài và mọc chếch. Lá cây sao đen có hình trái xoan, gần như không có cuống. Mép lá hơi gợn sóng, đáy tròn, đỉnh nhọn. Mặt trên của lá có màu xanh bóng, mặt dưới của lá có màu hơi xám trắng, gân chính rõ với khoảng 7-10 gân phụ.
Hoa của cây sao đen thường mọc thành chùm. Hoa nhỏ có màu trắng, mùi thơm nhẹ. Quả sao đen có 2 cánh, phủ lông mịn, chiều dài 3-6cm, chiều rộng 0,5-0,7cm. Do 2 thùy của đài hoa cùng lớn lên. Vỏ quả khá dai và mỏng, khi non quả có màu xanh nhạt, khi chín quả sẽ có màu nâu.
Phân bố và thu hái cây sao đen
Cây Sao đen thường sinh trưởng tươi tốt ở những khu vực nhiệt đới ẩm có 2 mùa mưa và khô rõ rệt. Cây sao đen có mặt tại nhiều nước như Ấn Độ, Bangladesh, Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam. Tại Việt Nam, cây sao đen mọc hoang khá nhiều trong các khu rừng rậm ở các tỉnh Tây Nguyên và Nam Bộ.
Ở mỗi nơi sinh sống khác nhau cây sao đen sẽ có những đặc điểm riêng biệt. Cây sao đen khi mọc trong các khu rừng rậm kín thường xanh hơn. Cây sao đen nếu mọc trong rừng khộp sẽ có kích thước nhỏ hơn so với những cây phân bố trong rừng. Cây sao đen ưa sống kiểu quần thụ, nên thường chiếm ưu thế cao trong các khu rừng nguyên sinh.
Do khai thác quá mức nên hiện nay số lượng sao đen đang giam3 mạnh. Trong các khu rừng cây sao đen chỉ mọc thành cụm nhỏ, hỗn giao với các loài cây khác. Trong vùng Đông Nam Bộ rừng cây họ Dầu + họ Đậu phát triển rất phổ biến và nổi tiếng.
Cây sao đen thường ưa đất ẩm, sâu dày. Cây sao đen thích hợp nhất là đất phù sa cổ và sét pha cát của vùng Đông Nam Bộ. Sao đen cũng phát triển tươi tốt trên đất đỏ bazan sâu, dày, tốt và ẩm mát với độ pH 4,5-5,0. Khi non sao đen là cây chịu bóng. Cho đến giai đoạn sau 3-4 năm tuổi, sao đen hoàn toàn là cây ưa sáng, nên luôn luôn chiếm tầng cao nhất của rừng. Cây sao đen tái sinh tự nhiên tốt ở những khu rừng có độ tàn che nhẹ.
Vỏ cây sao đen có thể thu hái quanh năm. Người ta thường cạo bỏ lớp vỏ ngoài rồi đem về rửa sạch, thái nhỏ. Sau đó mang đi phơi hoặc sấy khô.
Tác dụng của cây sao đen
Cây sao đen và những tác dụng ít được biết đến đó là:
- Cầm máu
Những trường hợp cần cầm máu có thể sử dụng nhựa của cây sao đen tán thành bột mịn rồi đắp trực tiếp lên. Điều này sẽ giúp cho vết thương nhanh chóng được cầm máu.
- Chữa viêm lợi, áp xe lợi, sâu răng
Để hỗ trợ chữa viêm lợi, áp xe lợi, sâu răng có thể sử dụng nước sắc hoặc sao đen khô ngâm với rượu để ngậm.
Sắc nước sao đen. Sử dụng khoảng 50g vỏ cây sao đen đem đun sôi với 30ml nước trong 15 phút. Sau đó để nguội và dùng nước này để súc miệng, ngậm nước trong khoảng 15-20 phút. Mỗi ngày thực hiện 2-3 lần và kiên trì áp dụng trong 4-5 ngày.
Ngâm rượu sao đen. Sử dụng vỏ cây sao đen cạo sạch lớp ngoài và cho vào ngâm với rượu 30-40 độ. Sau khoảng vài giờ là có được một dung dịch màu nâu đỏ. Dùng rượu ngâm sao đen để súc miệng mỗi ngày 3 lần. Mỗi lần 3 lượt liên tục, ngậm rồi nhổ đi và không được nuốt.
Ứng dụng của cây sao đen
Nhựa của cây sao đen được lấy từ thân và cành to. Nhựa của cây sao đen được ứng dụng trong ngành công nghiệp sơn, vecni, công nghiệp thuốc ảnh.
Sao đen còn là một cây cảnh có kích thước lớn, tán rộng. Nên thường được trồng trên các con đường, trường học, công viên để lấy bóng mát. Trồng để làm đẹp cảnh quan đô thị hoặc thiết kế tiểu cảnh trong sân vườn.
Gỗ sao đen khá quý hiếm nên còn được khai thác để lấy gỗ sử dụng trong xây dựng, làm sàn nhà, đóng toa xe, tàu đi biển,…
Trên đây là thông tin về Cây sao đen và những tác dụng ít được biết đến. Hy vọng rằng đã đem lại cho bạn đọc được các kiến thức bổ ích thông qua bài viết này nhé!
Trả lời