Cà độc dược: loài cây hai mặt vừa là thảo dược quý vừa là độc hại người. Đây là loại cây có tác dụng hỗ trợ chữa nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, việc dùng sai cách cũng có thể dẫn đến nhiều hậu quả khó lường. Để hiểu rõ hơn về cây thuốc này bạn có thể tham khảo qua thông tin được cung cấp trong bài viết dưới đây.
Table of Contents
Cà độc dược là gì?
Cà độc dược còn có một số tên gọi khác đó là cà diên, cà lục dược, mạn đà la, hìa kía phiếu, sùa tùa,… Có tên khoa học là Datura mele. Đây là loại cây thuộc họ Cà Solanaceae.
Cà độc dược là cây thuốc quý. Thuộc cây thảo, chiều cao đến 1-2m, sống hằng năm. Phần gốc của thân cây hóa thân gỗ. Phần thân và cành non có màu xanh lục hay tím, có nhiều lông mịn và sẹo lá. Lá đơn mọc so le, phiến lá nguyên có hình trứng nhọn. Phần gốc không đều, cả hai mặt lá đều có lông.
Hoa cà độc dược thường to, mọc đứng. Có hình dạng giống như hoa loa kèn, mọc đơn ở kẽ lá. Cánh hoa màu trắng, đài hoa hình ống màu xanh, phía trên có 5 răng. Quả có gai, hình cầu, màu xanh. Quả khi chín nở thành 4 mảnh. Nhiều hạt, nhăn nheo, màu nâu vàng.
Ở Việt Nam có 3 loại cà độc dược gồm:
- Cà độc dược có hoa trắng thân xanh, cành xanh.
- Cà độc dược có hoa đốm tím, thân xanh và cành xanh.
- Loại thứ 3 là cà lai của 2 dạng trên.
Phân bố và thu hái cà độc dược
Cây có nguồn gốc từ Mexico và Peru. Tại Việt Nam, cây mọc hoang và được trồng ở nhiều nơi vừa làm cảnh vừa làm thuốc như các tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Kiên Giang, Hậu Giang…
Lá và hoa là bộ phận được sử dụng. Lá bánh tẻ được thu hái lúc cây sắp và đang ra hoa. Thu hoạch hoa vào màu thu. Sau đó đem lá và hoa sấy nhẹ hoặc phơi khô.
Thành phần hóa học của cà độc dược
Trong thành phần của cây cà độc dược có chứa nhiều Ancaloid: trong rễ cây là 0,10-0,20%; trong lá là 0,10-0,50%; trong hoa 0,25-0,60%; trong quả 0,12%. Ancaloid chủ yếu là Scopolaminn, Atropin, Norhyosyamin, Hyoscyamin, Vitamin C.
Hoa cà độc dược theo đông y thường có vị cay, tính ôn và là một loài thực vật có độc. Có công dụng ngăn suyễn, giảm ho, chống đau.
Tác dụng của cà độc dược
Cà độc dược: loài cây hai mặt vừa là thảo dược quý vừa là độc hại người. Với các công dụng như:
- Chữa viêm xoang
Cho 1 ít lá cà độc dược cắt nhỏ vào 1 lon sữa trống và đậy kín nắp. Cho ống lên bếp đun dưới lửa nhỏ đến khi có khói bay ra. Dùng 1 mảnh giấy lớn đem cuộn hình phễu để hứng khói bằng vào mũi. Hít bằng mũi và thở ra miệng từ 3-6 phút. Thực hiện liên tục trong 1 tháng, mỗi ngày 2 lần. Khói sẽ diệt khuẩn bên trong hốc xoang để chống viêm.
- Điều trị ho, hen suyễn
Dùng lá cà độc dược rửa sạch thái nhỏ và phơi khô. Cuộn vào giấy thành điếu thuốc lá. Mỗi ngày hút khoảng 1g. Nhưng nếu như có hiện tượng không hợp, ngộ độc cần phải ngưng ngay.
- Chữa đau nhức xương khớp
Sử dụng rễ, cành, lá và hoa cà độc dược ngâm với rượu. Rượu cà độc dược thu được dùng để làm thuốc xoa bóp những chỗ bị đau. Kiên trì sử dụng một thời gian để đạt hiệu quả tốt.
- Điều trị đau thần kinh tọa
Sử dụng lá cà độc dược tươi hơ nóng trên lửa. Sau đó đắp lên vùng bị đau nhức. Đáp mỗi ngày 1 lần và thực hiện liên tục khoảng 1 tháng.
- Chữa nôn mửa
Dùng lá cà độc dược tươi để ngâm rượu. Mỗi ngày uống khoảng 10-15 giọt.
- Chữa mụn nhọt sưng đau
Sử dụng rượu ngâm lá cà độc dược. sau đó dùng để đắp lên nốt mụn sẽ giảm sưng đau đáng kể.
Xem thêm:
- 25 CÔNG DỤNG CỦA CÂY VÀ QUẢ BỒ KẾT TỐT CHO SỨC KHỎE NGƯỜI VIỆT
- CÂY CỎ MÁU LÀ GÌ? CÔNG DỤNG CÂY CỎ MÁU ĐỐI VỚI SỨC KHỎE NGƯỜI DÙNG
- 10+ TÁC DỤNG CỦA CÂY CÀ GAI LEO VÀ SỰ THẬT VỀ CHỮA BỆNH UNG THƯ GAN
Tác dụng dược lý
Tác dụng của cà độc dượ là tác dụng của hyoxin và của atropin.
Atropin làm cơ vòng của mắt dãn ra, nên đồng tử dãn. Nhãn cầu dẹt lại, áp lực mắt tăng lên. Sự tiết nước bọt, mồ hôi, dịch vị, dịch ruột ngừng lại.
Làm nở khí đạo khi khí đạo bị co thắt và phó giao cảm bị kích thích. Lúc bình thường, atropin không tác dụng. ít tác động trên nhu động ruột và co thắt ruột.
Liều độc atropin tác động lên não làm say có khi phát điên, hô hấp tăng, sốt, cuối cùng thần kinh trung ương bị ức chế và tê liệt.
Tác dụng của hyoxin gần giống atropin, nhưng làm dãn đồng tử trong thời gian ngắn hơn. Khác với atropin, là khi ngộ độc thì hyoxin ức chế thần kinh nhiều hơn là kích thích. Vì vậy hyoxin được dùng ở khoa thần kinh để chữa cơn co giật của bệnh Pakinxon, phối hợp với atrpin để chống say phi cơ hoặc tàu thủy, làm thuốc dịu thần kinh.
Tác dụng phụ khi sử dụng cà độc dược
Trong cà độc dược có thành phần độc, nên khi sử dụng cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Phụ nữ có thai và cho con bú
Cà độc dược có thể gây tác động xấu đến sự phát triển của thai nhi. Không những vậy nó còn làm giảm lượng sữa. Do đó không nên dùng trong trường hợp này.
- Suy tim
Cà độc dược có thể khiến cho nhịp tim nhanh từ đó gây suy tim trầm trọng.
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như
Cà độc dược có thể làm chậm quá trình rỗng ruột. Từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus tấn công gây tình trạng nhiễm trùng. Bên cạnh đó nó còn làm tắc nghẽn đường tiêu hóa. Khiến tình trạng bị táo bón nặng nề hơn.
- Gây rối loạn tâm thần và mất trí nhớ tạm thời
Dùng quá nhiều cà độc dược có thể làm tăng huyết áp đột ngột. Điều này vô cùng nguy hiểm nhất là với những đối tượng bị bệnh huyết áp cao.
- Đối tượng không dùng cà độc dược
Khi bị sốt cũng không nên dùng vì sẽ khiến nhiệt độ cơ thể càng tăng hơn. Ngoài ra, người có thể lực yếu cũng được khuyến cáo không sử dụng cà độc dược.
- Tương tác với thuốc
Sử dụng chung cà độc dược với các loại thuốc, thảo dược khác có thể làm giảm tác dụng điều trị và tăng phản ứng phụ. Do đó, người bệnh không nên dùng thuốc khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Đặc biệt, không nên dùng thảo dược này chung với thuốc kháng cholinergic như scopolamine và atropine. Bởi tương tác thuốc có thể gây nên các phản ứng phụ như: Huyết áp thấp, nhịp tim nhanh, da khô, chóng mặt.
Lưu ý khi sử dụng cà độc dược
Khi sử dụng cà độc dược làm thuốc điều trị, bệnh nhân nên lưu ý những điều sau:
- Những bệnh nhân có tiền sử dụng ứng với cà độc dược tốt nhất không nên sử dụng thuốc chữa bệnh
- Không dùng thuốc ở những đối tượng có cơ địa quá mẫn cảm với thành phần hoạt chất chứa trong cà độc dược
- Trong quá trình sử dụng thuốc nếu thấy bất kỳ biểu hiện khác thường nên ngưng dùng và đến ngay bệnh viện để bác sĩ kiểm tra
- Cà độc dược được xếp vào danh sách thuốc độc bảng A. Do đó, bệnh nhân không nên tự ý mua và sử dụng khi chưa có hướng dẫn từ thầy thuốc.
Cách giải độc cà độc dược
Khi gặp phải tình trạng ngộ độc do cà độc dược. cần phải nhanh chóng loại bỏ chất độc. Người lớn có thể sử dụng trà đặc để nôn được, rửa dạ dày. Sau đó nên giữ ấm cơ thể và nghỉ ngơi.
Những trường hợp chỉ bị ngộ độc nhẹ. Người bệnh còn tỉnh táo hoặc sau cấp cứu qua cơn nguy hiểm. Có thể áp dụng bài thuốc sau: Lấy 400g vỏ đậu xanh, 200g kim ngân hoa, 100g liên kiều và 10g cam thảo. Đem tất cả sắc với 3 bát nước, cho đến khi còn 1 bát. Uống từng ngụm nhỏ nhiều lần để giải hết độc.
Tuy có nhiều công dụng dược lý nhưng cà độc dược có thể gây nhiều nguy hiểm nếu không biết cách sử dụng đúng cách. Do đó, trước khi áp dụng nên hỏi qua ý kiến của thầy thuốc.
Như vậy bài viết trên đây đã cung cấp thông tin về Cà độc dược: loài cây hai mặt vừa là thảo dược quý vừa là độc hại người. Bạn nên lưu ý sử dụng đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả nhé!
Trả lời